Câu hỏi: Thưa luật sư, tôi đang làm nhân viên văn phòng tại Hà Nội. Công việc của tôi là nhận các thư, tài liệu gửi đến công ty và phân cho các phòng ban chuyên môn. Lãnh đạo công ty yêu cầu tôi phải bóc và kiểm tra tất cả các thư, tài liệu gửi đến, kể cả thư cá nhân của nhân viên. Vậy hành vi đó có vi phạm pháp luật không?

Trả lời:

Mọi cá nhân đều có quyền riêng tư, được Nhà nước và pháp luật bảo vệ đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và không ai có quyền xâm phạm, trừ các trường hợp đặc biệt do pháp luật quy định. Quyền về bí mật thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử... của cá nhân được quy định cụ thể tại Khoản 3 Điều 38 Bộ luật dân sự năm 2015:

"Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật. Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định."

Do vậy, bạn chỉ có quyền mở, xem các thư, tài liệu, dữ liệu điện tử... gửi đến công ty trong phạm vi công việc và được lãnh đạo công ty đồng ý mà không có quyền mở, xem các thư tín, tài liệu, dữ liệu điện tử của các cá nhân khác khi gửi đến công ty. Trường hợp cố ý mở, xem, chiếm đoạt, làm hư hỏng... thư tín, dữ liệu, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi riêng tư của người khác thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể, Điều 159 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định:

"Tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

a) Chiếm đoạt thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông dưới bất kỳ hình thức nào;

b) Cố ý làm hư hỏng, thất lạc hoặc cố ý lấy các thông tin, nội dung của thư tín, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa bằng mạng bưu chính, viễn thông;

c) Nghe, ghi âm cuộc đàm thoại trái pháp luật;

d) Khám xét, thu giữ thư tín, điện tín trái pháp luật;

đ) Hành vi khác xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín, telex, fax hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Phạm tội 02 lần trở lên;

d) Tiết lộ các thông tin đã chiếm đoạt, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác;

đ) Làm nạn nhân tự sát.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm."

Trên đây là tư vấn của Luật sư về việc: Xem thư tín, tài liệu của người khác có phạm tội không? Trường hợp bạn còn thắc mắc cần được giải đáp, vui lòng liên hệ Công ty luật TNHH Khoa Tín để được tư vấn và hỗ trợ pháp lý.