1. Luật sư nước ngoài có được tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện của đương sự không?

Luật sư nước ngoài không được tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện của đương sự. 

Theo quy định tại Điều 76 Luật Luật sư 2006, được sửa đổi bởi khoản 30 Điều 1 Luật Luật sư sửa đổi 2012 quy đinh về Phạm vi hành nghề của Luật sư nước ngoài thì:

“Luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam được tư vấn pháp luật nước ngoài và pháp luật quốc tế, được thực hiện các dịch vụ pháp lý khác liên quan đến pháp luật nước ngoài, được tư vấn pháp luật Việt Nam trong trường hợp có Bằng cử nhân luật của Việt Nam và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tương tự như đối với một luật sư Việt Nam, không được tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trước Tòa án Việt Nam.”

Như vậy, luật sư nước ngoài chỉ được phép tư vấn pháp luật nước ngoài và pháp luật quốc tế, ngoài ra có thể tư vấn pháp luật Việt Nam nếu có bằng cử nhân luật của Việt Nam và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tương tự như đối với một luật sư Việt Nam.

2. Điều kiện để luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam?

Theo quy định tại Điều 74 về Điều kiện hành nghề của luật sư nước ngoài thì:

“Điều 74. Điều kiện hành nghề của luật sư nước ngoài

Luật sư nước ngoài đáp ứng đủ các điều kiện sau đây thì được cấp Giấy phép hành nghề luật sư tại Việt Nam:

1. Có Chứng chỉ hành nghề luật sư đang còn hiệu lực do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cấp;

2. Có kinh nghiệm tư vấn pháp luật nước ngoài, pháp luật quốc tế;

3. Cam kết tuân thủ Hiến pháp, pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam;

4. Được tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài cử vào hành nghề tại Việt Nam hoặc được chi nhánh, công ty luật nước ngoài tại Việt Nam, tổ chức hành nghề luật sư của Việt Nam đồng ý tuyển dụng vào làm việc tại các tổ chức đó.”

Như vậy, Luật sư nước ngoài muốn hành nghề tại Việt Nam thì trước tiên phải là một luật sư (có chứng chỉ hành nghề luật sư của nước khác cấp); có kinh nghiệm tư vấn về pháp luật nước ngoài hoặc pháp luật quốc tế; tuân thủ pháp luật Việt Nam và đạo đức nghề luật sư Việt Nam; được một tổ chức hành nghề luật sư đang hoạt động ở Việt Nam tuyển dụng.

3. Luật sư nước ngoài có được đại diện ngoài tố tụng tại Việt Nam không?

Theo quy định tại Điều 76 và Điều 77 Luật Luật sư thì:

“Điều 76. Phạm vi hành nghề của luật sư nước ngoài

Luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam được tư vấn pháp luật nước ngoài và pháp luật quốc tế, được thực hiện các dịch vụ pháp lý khác liên quan đến pháp luật nước ngoài, được tư vấn pháp luật Việt Nam trong trường hợp có Bằng cử nhân luật của Việt Nam và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tương tự như đối với một luật sư Việt Nam, không được tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trước Tòa án Việt Nam.

Điều 77. Quyền và nghĩa vụ của luật sư nước ngoài

1. Luật sư nước ngoài có các quyền sau đây:

a) Lựa chọn hình thức hành nghề tại Việt Nam theo quy định tại Điều 75 của Luật này;

b) Chuyển thu nhập từ hoạt động hành nghề ra nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam;

c) Các quyền khác theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Luật sư nước ngoài có các nghĩa vụ sau đây:

a) Nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật;

b) Tuân theo các nguyên tắc hành nghề luật sư, nghĩa vụ của luật sư theo quy định của Luật này; Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam;

c) Có mặt thường xuyên tại Việt Nam;

d) Các nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.“

Như vậy, việc đại diện theo ủy quyền ngoài tố tụng của luật sư nước ngoài không bị cấm, tuy nhiên vì phạm vi hành nghề bị giới hạn nên luật sư nước ngoài chỉ được đại diện ngoài tố tụng để thực hiện các dịch vụ pháp lý liên quan đến pháp luật nước ngoài.