Lễ ăn hỏi hay còn được biết đến là lễ đính hôn – đây là một nghi thức trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt, là sự thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai họ nhà trai và nhà gái. Trong ngày lễ ăn hỏi, nhà trai sẽ mang sính lễ sang nhà gái xin hỏi cưới và việc mang sính lễ cũng được coi là một nét đẹp trong truyền thống của người Việt Nam ta. Đồng thời, việc trao sính lễ cũng thể hiện thành ý của bên nhà trai với họ nhà gái. Hiện nay, có không ít trường hợp hủy bỏ hôn ước mặc dù đã làm lễ ăn hỏi như: Nhà gái đã nhận sính lễ của bên nhà trai nhưng sau đó hủy hôn, không muốn cưới hoặc chính phía nhà trai dù đã trao sính lễ nhưng vì lý do nào đó không còn muốn tổ chức đám cưới. Kéo theo thực trạng đó là tình trạng tranh chấp về đòi lại sính lễ khi bị hủy hôn. 

Dưới góc độ pháp lý, việc trao và nhận sính lễ giữa nhà trai và nhà gái có thể xem là một hình thức của hợp đồng tặng cho tài sản. Theo quy định tại Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên (cụ thể nhà trai và nhà gái), theo đó bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận. 

Trong đó, hợp đồng tặng cho tài sản chia làm 02 loại:

– Hợp đồng tặng cho tài sản không có điều kiện:

Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015 quy định bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận.

– Hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện:

Theo quy định tại Điều 462 Bộ luật Dân sự 2015, bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện. Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Như vậy, căn cứ các quy định nêu trên, khi nhà trai tặng sính lễ cho nhà gái trên tinh thần hoàn toàn tự nguyện, không ép buộc và không có điều kiện cụ thể nào, và nhà gái đồng ý nhận thì khi hủy hôn, nhà trai không có quyền đòi lại sính lễ. 

Mặc dù vẫn có trường hợp nhà trai đặt điều kiện sau khi trao sính lễ nhà gái không được hủy hôn, nếu hủy hôn phải trả lại sính lễ thì vẫn được đòi lại sính lễ. Nhưng Luật Hôn nhân và gia đình 2014 nêu rõ kết hôn dựa trên tinh thần tự nguyện của các bên nên nếu các bên không tự nguyện thì không được phép ép buộc.

Ngoài ra cần lưu ý về điều kiện khi tặng cho sính lễ là động sản, bất động sản. Căn cứ Điều 458, 459 Bộ luật Dân sự 2015, việc tặng cho tài sản là động sản, bất động sản được quy định như sau:

– Tặng cho động sản:

+ Hợp đồng tặng cho động sản có hiệu lực kể từ thời điểm bên được tặng cho nhận tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

+ Đối với động sản mà luật có quy định đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký.

– Tặng cho bất động sản:

+ Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.

+ Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.

Trên đây là tư vấn của Khoa Tín về “Bị hủy hôn có được đòi lại tiền sính lễ không?“. Trường hợp quý khách hàng có vấn đề chưa rõ hoặc cần trao đổi thêm vui lòng gọi ngay cho chúng tôi theo số 0983.533.005 để được tư vấn miễn phí. Trân trọng./.