Ngày 18/01/2024, Quốc hội đã thông qua Luật các tổ chức tín dụng năm 2024 gồm XV chương với 210 Điều. Sau đây là tổng hợp những điểm mới nổi bật nhất của Luật này.

1. Quy định mới về nghĩa vụ cung cấp thông tin của cổ đông sở hữu từ 01% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng

Tại khoản 2 Điều 49 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (Sửa đổi, bổ sung Điều 39 Luật tổ chức tín dụng 2010) quy định cổ đông sở hữu từ 01% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng phải cung cấp cho tổ chức tín dụng các thông tin sau đây:

• Họ và tên; số định danh cá nhân; quốc tịch, số hộ chiếu, ngày cấp, nơi cấp của cổ đông là người nước ngoài; số Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ pháp lý tương đương của cổ đông là tổ chức; ngày cấp, nơi cấp của giấy tờ này;Thông tin về người có liên quan;
• Số lượng, tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình tại tổ chức tín dụng đó;
• Số lượng, tỷ lệ sở hữu cổ phần của người có liên quan của mình tại tổ chức tín dụng đó.

2. Cấm bán bảo hiểm không bắt buộc đi kèm khoản vay

Khoản 5 Điều 15 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 nghiêm cấm Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.

3. Quy định mới về can thiệp sớm các tổ chức tín dụng yếu kém

Luật Các tổ chức tín dụng 2024 quy định riêng về các biện pháp can thiệp sớm các tổ chức tín dụng yếu kém tại Chương IX gồm 06 Điều từ Điều 156 – 161.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định thực hiện can thiệp sớm khi tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thuộc một hoặc một số trường hợp sau đây:

• Số lỗ lũy kế của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài lớn hơn 15% giá trị của vốn điều lệ, vốn được cấp và quỹ dự trữ ghi trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán gần nhất hoặc theo kết luận thanh tra, kiểm toán của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu quy định;
• Xếp hạng dưới mức trung bình theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước;
• Vi phạm tỷ lệ khả năng chi trả trong thời gian 30 ngày liên tục;
• Vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trong thời gian 06 tháng liên tục;
• Bị rút tiền hàng loạt và có báo cáo gửi Ngân hàng Nhà nước.

4. Bổ sung quy định về xét duyệt các khoản vay tiêu dùng

Tại Điều 102 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (Sửa đổi, bổ sung Điều 94 Luật tổ chức tín dụng 2010) đã quy định thêm rõ, các tổ chức tín dụng phải có tối thiểu thông tin về mục đích sử dụng vốn hợp pháp, khả năng tài chính của khách hàng trước khi quyết định cấp tín dụng đối với các khoản vay có mức giá trị nhỏ như:

• Khoản cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, khoản cấp tín dụng qua thẻ của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;
• Khoản cho thuê tài chính, khoản cho vay tiêu dùng, khoản cấp tín dụng qua thẻ của tổ chức tín dụng phi ngân hàng;
• Khoản cho vay phục vụ nhu cầu đời sống của quỹ tín dụng nhân dân;
• Khoản cho vay của tổ chức tài chính vi mô.

5. Giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông

Tại Điều 63 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 đã giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông trong tổ chức tín dụng. Cụ thể:

• Một cổ đông là tổ chức không được sở hữu cổ phần vượt quá 10% (trước đây là 15% theo Điều 55 Luật tổ chức tín dụng năm 2010) vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng.
• Cổ đông và người có liên quan của cổ đông đó không được sở hữu cổ phần vượt quá 15% (trước đây là 20% theo Điều 55 Luật tổ chức tín dụng năm 2010) vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng. Đồng thời, cổ đông lớn của một tổ chức tín dụng và người có liên quan của cổ đông đó không được sở hữu cổ phần từ 05% vốn điều lệ trở lên của một tổ chức tín dụng khác.

Bổ sung quy định Đối với nhà đầu tư nước ngoài, tổng mức sở hữu cổ phần tối đa sẽ do Chính phủ quy định cụ thể: Các cổ đông, cổ đông và người có liên quan đã sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ sở hữu cổ phần cho phép trước 01/07/2024 được tiếp tục duy trì cổ phần nhưng không được tăng thêm cổ phần cho đến khi tuân thủ quy định về tỷ lệ sở hữu cổ phần theo quy định của Luật này, trừ trường hợp nhận cổ tức bằng cổ phiếu.​